Er is geen einde aan het laatste einde, er is alleen een eeuwig nieuw begin.
Elisabeth Kübler-Ross
Veel is geschreven over de dood, vanuit verschillende perspectieven.
De Tibetaanse monniken hebben zich eeuwenlang beziggehouden met het stervensproces en de weg van zielen na de dood.
Pim van Lommel heeft in zijn boek ‘Eindeloos bewustzijn’ aangetoond dat mensen die een bijna-dood ervaring hebben gehad, over een zelfde soort ervaring vertelden: ze zien een tunnel met licht in de verte, voelen zich vrij en geliefd en het blijkt nog niet hun tijd te zijn.
Er zijn ook mediums via wie overgegane zielen vertellen hoe het hen is vergaan en boodschappen doorgeven aan de mensen op aarde.
Voor mij is de dood een open ruimte vol mogelijkheden en gelaagdheden, een ruimte waar wij als personen op aarde ons niet zo goed een voorstelling van kunnen maken. Ik denk dat de dood ver voorbij ons voorstellingsvermogen gaat.
Veel heb ik aan uitspraken en inzichten van grote zielen, zoals van Steiner, Kahlil Gibran en Tagore:
“Want leven en dood zijn één, zoals de rivier en de zee één zijn.”
“Sterven is het wegvallen van alles wat ik niet ben.”
“De mens reist na de dood niet naar andere plaatsen, maar de manier en de aard van zijn waarneming en zijn bewustzijn verandert.”
Het klinkt misschien wonderlijk dat ik me altijd al tot de dood aangetrokken heb gevoeld, op een positieve manier. Het enige waar we zeker van zijn in ons leven is dat we vroeg of laat overgaan. Daarom kunnen we ons er maar beter op voorbereiden.
De weg naar de dood toe, het stervensproces, is een belangrijke voorbereidingsfase, waarin je zelf veel kunt doen: mediteren op sterven en de dood, lezen over ‘door de poort gaan’ en wat erna komt, gesprekken met anderen, ervaringen van anderen tot je nemen, de stilte ‘horen’.
Ik ben er langzamerhand van overtuigd geraakt dat je nooit alleen wordt gelaten, dat er bij het overgaan steun is en dat je wordt opgevangen nadat je bent overgegaan. En dat je pad van groei ook na het overgaan verder gaat.
Daarom vind ik de dagen na het overlijden minstens zo belangrijk als de dagen voor het overlijden: wie er bij je zijn, je verzorgen, waar je wordt opgebaard, hoe er met jouw lichaam en ziel wordt omgegaan. Ik ben een groot voorstander (geworden) van waken na overlijden.
Naast kennis via het NIS en de Stichting EKR heb ik ervaring op het gebied van sterven, dood en rouw opgedaan bij de humanistische uitvaart, in verschillende hospices, bij de uitvaarten die ik heb begeleid en met mijn eigen ouders en andere dierbaren in mijn omgeving.
Ik heb het verlangen bij te dragen aan een lichtere beleving van het stervensproces en een bredere visie op de dood.